امکان نظریه‌پردازی سیاسی در جهان امروز در پرتو شناخت گستردگی و وجه وجودی امر سیاسی

author

  • پگاه مصلح استادیار پژوهشکدۀ نظریه‌پردازی سیاسی و روابط بین‌الملل پژوهشگاه علوم انسانی
Abstract:

بسیاری از مشکلات زندگی سیاسی و اجتماعی که گاه در نگاه نخست صرفاً برخاسته از مناسبات عرصۀ سیاست عملی به‌نظر می‌رسند، به سبب فقدان نظریۀ سیاسی مناسب برای توضیح پیچیدگی‌ها و ارائۀ راه‌حل مفید پدید آمده‌، یا تداوم و شدت یافته‌اند. اکنون با این پرسش مواجهیم که آن نوع از نظریه‌پردازی که انتظار می‌رود بتواند به حل مشکلات سیاسی جوامع معاصر یاری برساند و راهنما، بهبود‌بخش یا نظم‌دهنده به کنش‌های سیاسی باشد چگونه ممکن می‌شود. نظریه‌پردازان سیاسی کلاسیک توجه خود را بیشتر معطوف به نهاد حکومت و شیوۀ حکمرانی می کردند، اما امروز بسیاری از اندیشه‌ورزان سیاسی، ساحت نظریه‌پردازی سیاسی را گسترده‌تر از پیش می‌بینند. هدف مقالۀ پیش‌رو این است که با تحلیل آرای جان راولز و یورگن هابرماس دربارۀ «امر سیاسی»، امکان نظریه‌پردازی سیاسی در جهان امروز، در پرتو شناخت گستردگی و وجه وجودی ۀامر سیاسی» بازبینی شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کالبدشکافی قدرت سیاسی در پرتو بررسی معنای «امر سیاسی»؛ ارائه چارچوبی جدید برای شناخت «امر سیاسی»

«امر سیاسی» یکی از مفاهیم اصلی در سیاست نظری و عملی است؛از مفاهیم مغلق و پیچیده­ای که فهم نظری و تطبیق مصداقی آن دارای ظرافت های علمی خاصی است و اگر بدون در نظر داشتن روش و چارچوب مفهومی، دنبال شود که تابحال به این نحو بوده، هر موضوعی می تواند در حوزه و قلمرو «امر سیاسی» تعبیر یا نشود. در منابع جدی و مهم در زمینه ماهیت قدرت سیاسی، عموما«امر سیاسی»  با توجه به «ساخت قدرت» و نگاه و رویکرد ناشی و ...

full text

امر سیاسی

به نظر می‌رسد داشتن توافقی بر سر موضوع سیاست، سمت و سوی فعالیت‌های نظری و عملی هر قوم را سامان می‌بخشد. موضوع سیاست آن‌گاه که جامع و مانع باشد، «امر سیاسی» نامیده می‌شو...

full text

امکان یا امتناعِ«بومی سازی علوم سیاسی»؛ در پرتو تجربه ی علوم سیاسی چین

هرچند مطالبه­ی بومی­گرایی برای رشته­ی علوم سیاسی ایران، سابقه­ی نسبتاً طولانیِ حدود سی ساله بعد از انقلاب اسلامی دارد، امّا این پدیده، طیِّ دو یا سه سال اخیر، تحت اراده­ی نظام سیاسی، به میزانی تشدید شده که موضوعِ «تحوّل ماهوی و بنیادین علوم انسانی» و به تبع آن علوم سیاسی، در دستور کار متولّیان نظام آموزش عالی کشور قرار گرفته است. به نظر می­رسد، به دلیل برخی همانندی­ها بین جامعه و انقلاب ایران و چین، بر...

full text

امر سیاسی و حقوق شهروندی در فلسفه سیاسی غرب

این مقاله بر آن است تا در بررسی تعاملات دو حوزه دینی و دنیوی در سه دوره فکری در تاریخ فلسفه سیاسی غرب، قبل از مسیح، دوره کلیسا و جدید نشان دهد جدایی دین از سیاست در اندیشه سیاسی غرب پدیده‌ای دولایه در حوزه سپهر و عرصه عمل است. به عبارت دیگر لایه درونی فلسفه به دنبال بازخوانی امور و تفکیک ذهنی امر سیاسی از امر غیرسیاسی است تا معیار روشنی جهت عاملین سیاسی تجویز کند؛ هرچند در عرصه عمل عاملین سیاسی...

full text

فقه و امر سیاسی

ارتباط فقه با امر سیاسی دانش سیاسی خاصی را شکل می‌دهد که در نظام داناییِ مسلمانان از آن به فقه سیاسی تعبیر می‌شود. فقه سیاسی دانشی ارتباطی است که فهم ماهیت آن مستلزم فهم ارتباط دوسویة آن با فقه و سیاست است. فقه سیاسی به‌لحاظ معرفت‌شناختی و روش‌شناختی وامدار فقه است، اما به‌لحاظ موضوعی به امر سیاسی می‌پردازد و ازاین‌رو، به‌مثابۀ دانش سیاسی اسلامی با مبانی و روشِ خاص خود به تأمل در امر سیاسی به‌منظ...

full text

تحلیل لایه‌لایه علّی و امکان آینده‌پژوهی در حوزة امر سیاسی: کاربست پساساختارگرایی در فهم آینده

مسأله اصلی در روش­‌شناسی این است که باید از چه روشی برای به دست آوردن معتبرترین معرفت/شناخت استفاده کنیم. از این منظر، هر یک از روش­‌شناسی­‌های موجود رفتارگرایی و پوزیتیسم گرفته تا پسارفتارگرایی و پساساختارگرایی، تلاش دارند از چشم­‌انداز خاص خود، نحوة دست­یابی به شناخت معتبرِ را توضیح ­دهند. اما آینده­‌پژوهی در معنای علمی خود، تلاش می­‌کند با استفاده از سایر روش­‌های مرسوم در علوم انسانی و اجتما...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 4

pages  1- 20

publication date 2019-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023